24 Planten voor een Voedselbos in Eigen Tuin

Oogsten uit het voedselbos in jouw eigen tuin. Slechts een droom? Nee joh! Hoe klein jouw tuin ook is, een voedselbos is er mogelijk. Met deze plantenlijst maak je jouw voedselbos(je) tot een groot succes.

Wat is een voedselbos precies?

In een notendop is een voedselbos een verzameling van planten, bomen en struiken waar je het hele jaar door van kunt eten.

Hoe werkt een voedselbos?

De truc van het succes van een voedselbos zit ‘m in het combineren van verschillende lagen planten. Zo vangen de hoge bomen veel wind. Ja, haha, flauw… Maar letterlijk! De grotere planten geven de nodige beschutting zodat de kleinere planten er goed kunnen groeien.

“Het succes van het voedselbos zit ‘m in een slimme cobinatie van planten, bomen en struiken.”

En dit lagen-principe van het voedselbos kun je natuurlijk prima toepassen in een tuin. Zolang je de planten maar slim combineert. De voedselbosplanten in deze plantlijst zijn zorgvuldig geselecteerd op toepassing voor (kleine) tuinen.

De voordelen van een voedselbos(je) in eigen tuin

• Plukken wat je plukken kan. Het hele jaar door!

• Je helpt de vogels, vlinders, bijen, lieveheersbeestjes en andere insecten aan voedsel en beschutting.

• Onkruid wieden is verleden tijd. Onkruid krijgt in jouw vol geplante voedselbosje namelijk nauwelijks kans.

• Een voedselbosje verbetert je tuingrond als vanzelf en maakt daarmee planten sterker en oogsten groter.

Voedselbospakketten

Eco plantenwebshop Sprinklr heeft soorten uit deze plantenlijst gebundeld tot speciale voedselbospakketten. De pakketten komen zelfs met een beplantingsplan. Succesvolle oogsten gegarandeerd!

En mocht je op zoek zijn naar individuele soorten uit deze plantenlijst, dan vind je bij veel soorten ook een link waarin je de individuele planten kunt bestellen. Lekker handig! Hoef je niet meer te zoeken :)

Fijne oogst en smakelijk eten!

1. Amelanchier Lamarckii (Krentenboompje)

Een Krentenboompje heeft het allemaal: bloesem waar de bijen verzot op zijn, fantastische vuurrode bladeren in de herfst en smakelijk zoete besjes in de zomer. De boom wordt veelal aangeplant voor z’n looks, maar is met zijn smakelijke besjes ook een goede toevoeging voor je voedselbosje. En ben er maar snel bij, want niet alleen wij vinden de besjes lekker. Ook de vogels zijn er verzot op! Als je er een stel uit die bekjes gespaard hebt dan kun je ze verwerken tot jam, in gebak en toetjes. Een Krentenboompje wordt 4 meter hoog en bloeit in mei.

2. Malus Domestica 'Ecolette' (Appelboom)

Een appelboom kan toch niet ontbreken in je eigen voedselbos? Deze variant heet Ecolette en kun je zien als de verbeterde versie van de bekende Elstar. De vrucht is qua smaak even fris, maar de boom zelf is stukken gezonder en beter bestand tegen ziekten. De boom wordt slechts 2 tot 3 meter hoog en past daarmee prima in een stadstuin. In april en mei bloeit ze met vrolijke witte bloemetjes die zeer geliefd zijn bij de wilde bijen en andere bestuivers.

3. Sambucus nigra (Gewone Vlier)

De vlierbes is een echte inheemse topper. Deze struik komt van nature voor in ons land, wat betekent dat je er veel verschillende insecten een plezier mee doet. De witte bloemschermen bloeien uitbundig in mei en veranderen daarna stilaan in rode eetbare vruchtjes. Vorig jaar plukte ik een aantal bloemschermen en maakte er een Elderberry Cordial, ofwel siroop van. Dat was verdraaid lekker! De struik wordt 3 tot 4 meter hoog en staat -heel fijn- zowel graag in de zon als in de schaduw. Lekker flexibel toepasbare struik dus.

4. Elaeagnus multiflora (Langstelige olijfwilg)

In april bloeit Langstelige olijfwilg met liefelijke crème witte bloemetjes die heerlijk geuren. Bijen en hommels zijn er verzot op. En daar pluk je niet veel later de vruchten van! De glanzende besjes die volgen zitten vol vitaminen smaken zoetzuur, maar wrang. Fantastisch voor het maken van jam. Pas als ze goed rijp zijn, zijn ze ook lekker om direct van de struik te eten.

Bijkomend voordeel van Langstelige olijfwilg is dat deze 3 meter hoge struik vrij dicht groeit en bestand is tegen zeewind. Dubbel nuttig dus: om van te snoepen en als windkering aan de rand van je tuin.

5. Rubus idaeus 'Autumn First’ (Herfstframboos)

Op een zonnige dag pluk je zo een vuurrode framboos van je struik. En nog één. En nog één. En nog veel meer! Autumn first smaakt goed zoet en geeft al snel een goede oogst. Frambozenplanten zijn geen echte klimmers, maar kunnen met wat ondersteuning prima langs een stam omhoog groeien. De lange stekelige stengels kunnen zo’n 1,5 lang worden en bloeien in juli en augustus. Kort daarop kun je de frambozen van de struik plukken.

6. Ribes nidrigolaria 'Josta' (Jostabes)

Een Jostabes maakt altijd blij. De rauwe paarse besjes smaken een beetje naar cassis en zijn zoetzuur. En als je er zelf niet optijd bij bent, dan zijn de merels je snel voor. Die zijn er namelijk ook verzot op! Wat zo fijn is aan een Jostabes is dat de struik geen doorns bevat, wat veel andere bessenstruiken doorgaans wel hebben. Deze struik wordt 2,5 meter hoog en bloeit in april met aparte donkerrode bloemetjes.

7. Ribes rubrum ‘Versailles Blanches’ (Witte aalbes)

Witte aalbes groeit uit tot een 1 meter hoge struik en heeft fijne kleine bladeren. De kleine witte besjes smaken hoe rijper hoe zoeter. Vers zijn ze heel lekker bij kwark, maar ook in gebak en natuurlijk ook verwerkt tot jam. Deze struik bloeit vroeg in het jaar, in maart-april, waarmee je ook de vroege insecten een extra voedselbron geeft.

8. Ribes rubrum (Rode Aalbes)

Rode Aalbes lijkt in veel opzichten op zijn broer, de Witte Aalbes. Alleen in kleur en smaak is er een aanzienlijk verschil tussen beide. Waar de Witte Aalbes zoet smaakt, is de Rode Aalbes een stukje zuurder. Voor ieder wat wils dus!

9. Chaenomeles japonica (Dwergkwee)

Dwergkwee bloeit met spectaculaire rode bloemen op kaal hout in april en mei. Een erg decoratief aangezicht. Daarna vormen zich gele appel-achtige vruchten die zich heel goed laten bewerken tot jam, sap en likeur. Tot je ze verwerkt kun je ze ook prima even op tafel laten staan want de kweepeertjes geuren aangenaam zoet. De struik wordt zo’n 3 meter hoog en kan goed tegen droogte.

10. Ribes ‘Easycrisp Lady Late’ (Rode Kruisbes)

Kruisbessen smaken zoetzuur en zijn verrassend knapperig. De struiken zijn gemakkelijk te groeien in onze tuinen en worden max. 1,5 meter hoog. Deze specifieke Kruisbessen variëteit heeft amper doorns, wat natuurlijk een verademing is bij het plukken van de bessen. 

11. Sanguisorba minor (Kleine Pimpernel)

Kleine Pimpernel is een aller aardigst plantje. De blaadjes zijn heel erg klein, gekarteld en een frisse toevoeging in een sla of in een zomerdrankje. Kleine Pimpernel is inheems en komt nog zeldzaam voor in het wild. Het blijft een laag plantje van zo’n 30cm. De bloemetjes komen tevoorschijn in mei en bloeien t/m juli en torenen boven de bladeren uit. Kleine Pimpernel sterft iedere winter af en komt in de lente weer hernieuwd tevoorschijn.

12. Allium schoenoprasum (Bieslook)

Voor Bieslook heb je altijd wel een plekje in de tuin. Doet het goed in de volle grond, maar kan ook prima in een pot. Kun je ‘m mooi bij het keukenraam zetten zodat je snel wat Bieslook kunt oogsten om mee te koken. De stengels eet je rauw of gebakken. Laat je wat stengels staan, dan bloeien ze op de toppen met roze fluffy bloemen in mei t/m juli. De gehele Allium familie is populair bij bijen en andere bestuivers, en zo ook deze Bieslook. Fijn voor jezelf én de beestjes in de tuin dus.

13. Rosmarinus officinalis (Rozemarijn)

Rozemarijn vers uit eigen tuin, direct over de aardappels en hup de oven in. Lekker! Wist je dat Rozemarijn eigenlijk een struik is? Als je ze naar hartelust laat groeien wordt de onderkant houtig en verdwijnen de jonge soepele blaadjes. En die zijn juist het lekkerst! Om het plantje jong te houden snoei je deze eind maart terug tot vlak boven het houtige deel. Zo loopt het struikje snel weer vers uit en blijft ze mooi van vorm. Rozemarijn bloeit in juni t/m augustus met fijne paarsblauwe bloemetjes. Fijn plantje dus voor het oog en voor de smaak.

14. Lavandula angustifolia ‘Hidcote’ (Lavendel)

Lavendel is een bekende tuinplant om z’n geur en looks. Maar wist je dat het ook een goede soort is voor in je voedselbos? De bladeren en bloemen zijn zowel vers als gedroogd te gebruiken in bijv. stoofschotels, soepen en salades. Erg aromatisch en wordt onterecht weinig gebruikt in Nederlandse keukens. De paarsblauwe bloemetjes bloeien van juli t/m augustus. Lavendel staat graag in de volle zon op schrale grond en wordt zo’n 40cm hoog.

15. Thymus vulgaris compactus (Keukentijm)

Grote kans dat je een potje gedroogde tijm in je kruidenrekje hebt staan. Maar hoe fijn is het om dat gewoon vers uit je tuin te kunnen plukken? Tijm gebruik je in stoofpotjes, wildgerechten, pasta’s, vegetarische gerechten, spaghettisaus en nog veel meer. Wist je ook dat Tijm een medicinale werking heeft? Het werkt ontsmettend en anti-bacterieel. Tijm in combinatie met salie en rozemarijn werkt goed in een thee tegen verkoudheid. En is nog lekker ook!

16. Agastache ‘Blue Fortune’ (Dropplant)

Voorheen kende ik Agastache enkel als een fantastische bijenplant. De lila gekleurde aren van Agastache worden ‘s zomers druk bezocht door bijen, vlinders en andere bestuivers. Maar ook voor je voedselbos blijkt Agastache ook een waardevolle toevoeging. Van het blad trek je een verfrissende thee en ook in fruitsalades en bij vleesgerechten is het een spannende toevoeging. De plant wordt 50 tot 75cm hoog en groeit prima op alle grondsoorten.

17. Origanum vulgare (Wilde Marjolein)

BBQ in de tuin? Handig dat die Wilde Marjolein (Oregano) in de buurt groeit! Dit kruid is een smaakmaker voor je vlees en natuurlijk ook je pizza. Zoals bijna alle kruiden is Wilde Marjolein ook een bijenfavoriet. De roodroze bloemetjes geuren intens en bloeien in hoogzomer van juli t/m september. Dit plantje blijft vrij laag bij de grond en wordt 30 tot 60cm hoog. Snoei ‘m in april hard terug. De plant loopt daarop weer sterk uit, verjongd en smakelijk.

18. Melissa officinalis (Citroenmelisse)

Citroenmelisse is nog zo’n smaakvol kruid voor in je voedselbos. De Latijnse naam bevat de naam ‘officinalis’, wat betekent dat deze plant in vroeger tijden werd gebruikt als medicijn. Een thee van Citroenmelisse kan hoofdpijn, buikkrampen en een moeilijke spijsvertering verhelpen en werkt ontspannend. De plant bloeit met witte bloemetjes in juni t/m augustus en wordt 50 tot 80cm hoog.

19. Petroselinum crispum ‘Gigante d'Italia’ (Peterselie)

Peterselie is er in twee vormen: gekruld en plat. Het verschil tussen beide is dat de platte Peterselie een stuk smaakvolle is dan de gekrulde. Van beiden varianten maak je een heerlijke Peterseliesaus. Lekker bij vis en vlees en in mijn eigen familie een grote favoriet. Het plantje blijft vrij laag, slechts 10 tot 30cm. Peterselie is een tweejarige plant. Wat betekent dat de plant in het eerste jaar vooral groeit en in het tweede jaar bloeit, zaadjes maakt en verspreid en afsterft. Waarna de cyclus zich herhaalt.

20. Viola odorata (Maarts Viooltje)

Maarts Viooltje is een liefelijk paars viooltje dat bloeit in… wat denk je? Yes! In maart (én april en mei). Wat de naam Odorata al doet vermoeden is dat ze erg lekker geurt. Iets dat natuurlijk zeer welkom is na een lange winter! Maarts Viooltje is een laag blijvend bosplantje en komt inheems voor in ons land. Ze groeit dus goed in de schaduw en half-schaduw onder grotere struiken en bomen. Fijn als bodembedekking. Zowel de bloemetjes als de blaadjes zijn eetbaar. Met een beetje Googlen stuit je snel op verrassende recepten met dit leuke plantje.

21. Asperula odorata (Lievevrouwebedstro)

Lievevrouwebedstro is een laaggroeiende bodembedekker voor onder struiken en bomen. Staat dus ook graag in de schaduw en half-schaduw. De geschiedenis van dit plantje is leuk om te weten. Door de fijne geur werd de plant namelijk in matrassen en tussen kleren gestopt om met succes motten te verjagen. De plantdelen van Lievevrouwebedstro gebruik je in het maken van speciale likeur en siroop. En ook in nagerechten is het een verrassende smaak.

22. Salvia officinalis ‘Berggarten’ (Echte Salie)

Salie is nog zo’n kruid dat je graag in je voedselbosje hebt staan. Salie gebruik je in je mediterrane gerechten en in je thee. Het kruid werkt medicinaal en verlicht een verkoudheid. Het kleine struikje wordt zo’n 60cm hoog en bloeit van juni t/m augustus met gele bloemetjes. Mooi voordeel van deze salie is dat ‘ie zijn zilvergrijze blad behoud in de winter. Bij deze Salie in mijn eigen tuin heb ik er jaren terug paarse, witte en gele crocussen bij geplant. In het kale voorjaar een erg charmante combinatie.

23. Matricaria chamomilla (Echte Kamille)

Kamille is nog zo’n klassiek plantje voor in je voedselbos/medicijntuintje. In een voorgaand jaar plantte ik eens een vierkante meter van deze kamille. In tegenstelling tot de kamille die ik uit de supermarkt kende, was deze verse kamille zó enorm veel aromatischer en zoeter. Een aanrader om zelf te groeien dus. En buiten dat Kamille zo smakelijk is, is het ook een fijn plantje om naar te kijken. De wit-gele bloemetjes verschijnen in mei en bloeien tot oktober(!). Het plantje wordt max. 40cm hoog en staat graag in de zon.

24. Fragaria vesca (Bosaardbei)

Aardbei maar dan wild. Bosaardbei is een echt smaakbommetje. Lekker in de yoghurt of een smoothie. Daarnaast doet Bosaardbei het ook erg goed in gebak, jam, sap en natuurlijk salades. Het plantje maakt zogenaamde uitlopers waaraan weer nieuwe plantjes ontstaan. Zo is de Bosaardbei bodem bedekkend en laat je ‘m gemakkelijk groeien onder andere planten.

In deze blog vind je verschillende links naar de webshop van onze partner. Als je een aankoop doet via één van deze links, krijgt Wildi hiervoor een kleine vergoeding. Met deze vergoeding wordt deze website onderhouden. Dus mocht je bij willen dragen aan de groene missie van Wildi, dan kun je dat direct doen door een aankoop te doen via de links in deze blog. Geen zorgen, dit kost jou niets extra’s, maar je steunt ons project wel mee! 🙂

Dit vind je misschien ook interessant